(Nederlandsch Maandblad voor Philatelie, juli/augustus en
september 1990)
◄ Vorige pagina Dit artikel is verdeeld over twintig webpagina’s. Volgende pagina ►
Disclaimer
|
Litouwen als grote mogendheid
De koningskroon ging verloren, omdat de opvolgers van Mindaugas weer
‘heidenen’ waren. Onder de aartshertogen Vytenis (regering: 1295-1316) en
Gediminas (1316-1341; zie afbeelding 2) klom Litouwen langzaam op tot de
status van grote mogendheid. Grote delen van Rusland en de Oekraïne werden
veroverd op de Tartaren. In 1323 stichtte Gediminas Vilnius als hoofdstad van
Litouwen. De toren op het hoogste punt van de stad draagt nog steeds zijn naam
(afbeelding 3).
Na Gediminas’ dood ontstond een strijd om de aartshertogelijke titel tussen
zijn zeven zonen. Twee van hen, Algirdas (regering: 1345-1377) en
Kęstutis (1345-1382; afbeelding 4), traden als overwinnaar uit de strijd
en bestuurden sindsdien gezamenlijk het rijk. In het oosten werden veel
militaire successen geboekt, maar een belegering van Moskou mislukte. In het
westen wist Litouwen weinig meer te bereiken dan een stabilisering van het
front.
|
■ Afbeelding 2. Aartshertog
Gediminas op een zegel van 25 augustus 1920
|
■ Afbeelding 3. Een vliegtuig
boven de Gediminastoren; luchtpostzegel van 26 juli 1921
|
■ Afbeelding 4. Aartshertog
Kęstutis op een zegel van juli 1921
|
Na de dood van Algirdas volgde zijn zoon Jogaila hem op als aartshertog. Deze
was uit op de alleenheerschappij en sloot een geheim verdrag met Winrich von
Kniprode, de grootmeester van de Duitse Orde. Kęstutis werd nu
geconfronteerd met twee vijanden tegelijk. Hij wist zich toch staande te
houden, maar door verraad vielen hij en zijn zoon Vytautas in Jogaila’s
handen. Kęstutis werd geëxecuteerd, maar Vytautas wist te ontkomen. Hij
bood thans zijn diensten aan bij de Duitse Orde, en liet zich in 1383 dopen
als teken van goede wil. In het jaar daarop verzoende hij zich echter met
Jogaila. In 1386 huwde Jogaila met koningin Jadwiga van Polen; daarbij liet
hij zich dopen (Polen was al katholiek sinds 966) en werd tot koning van Polen
gekroond onder de naam Władysław II (afbeeldingen 5a en
5b). Jogaila liet het bestuur van Litouwen over aan zijn broer
Skirgaila; Vytautas kreeg de titel ‘hertog van Gardinas’ (Gardinas is het
huidige Grodno in Wit-Rusland). Door sluw complotteren, waarbij hij de
Duitse Orde eerst weer tot bondgenoot maakte en daarna liet vallen toen dat
beter in zijn plannen paste, wist Vytautas Skirgaila weg te werken en de titel
van aartshertog te verwerven.
■ Afbeelding 5a.
Koningin Jadwiga en koning Władisław II Jagiełło van
Polen, afgebeeld op een zegel van Centraal Litouwen, april 1921.
Jagiełło is de Poolse versie van Jogaila
|
■ Afbeelding 5b.
Hetzelfde koningspaar, maar nu wat jonger, ditmaal op een zegel van Polen, 5
mei 1964
|
|