Disclaimer |
DALIA GRYBAUSKAITĖ: LITOUWENS NIEUWE PRESIDENT Dalia Grybauskaitė werd geboren op 1 maart 1956 in een arbeidersgezin in Vilnius. Haar moeder, Vitalija Korsakaitė (1922-1989), geboren in de regio Biržai, werkte als verkoopster; haar vader Polikarpas Grybauskas (1928-2008) was elektricien en chauffeur. Grybauskaitė bracht haar middelbareschooltijd door aan het Salomėja Nėris College. Ze was, naar eigen zeggen, een middelmatige leerling. Haar favoriete vakken waren geschiedenis, aardrijkskunde en natuurkunde. Ze begon te sporten toen ze elf was en werd een enthousiast basketbalster (basketbal is een van de populairste sporten in het Balticum). Ze was ook succesvol op een ander terrein: ze heeft een zwarte band in karate. |
Carričre tot 1990
Toen ze negentien was, werkte ze een jaar bij de technische staf van het Nationaal Filharmonisch Orkest van Litouwen. Toen ging ze politieke economie studeren aan de Zjdanov Universiteit in Leningrad (nu de Staatsuniversiteit van Sint Petersburg). Naast haar studie werkte ze in een fabriek. Grybauskaitė studeerde met lof af in 1983. Ze keerde terug naar Vilnius en kreeg daar een functie bij het secretariaat van de Academie der Wetenschappen. Later doceerde ze politieke economie en financiële huishouding aan de Hogeschool van de Communistische Partij in Vilnius. In 1988 promoveerde ze in Moskou.
In het onafhankelijke Litouwen
In 1990, kort nadat Litouwen weer onafhankelijk was geworden, volgde Grybauskaitė een postdoctorale opleiding tot seniormanager aan de Georgetown University in Washington (DC). Tussen 1991 en 1993 werkte ze als directeur van de afdeling Europa van het ministerie van Internationale Economische Betrekkingen van de Litouwse republiek. In 1993 was ze werkzaam bij het ministerie van Buitenlandse Zaken als directeur van de afdeling Economische Betrekkingen en ze vertegenwoordigde Litouwen toen het vrijhandelsakkoord met de Europese Unie werd ondertekend. Ze was ook voorzitter van de commissie die de hulp aan Litouwen van PHARE en de G-24 coördineerde. Kort daarna werd ze benoemd tot buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister in de Litouwse vertegenwoordiging bij de Europese Unie in Brussel.
In 1996 werd Grybauskaitė benoemd tot gevolmachtigd minister bij de Litouwse ambassade in de Verenigde Staten. Ze bleef daar tot 1999, toen ze werd benoemd tot staatssecretaris van Financiën. Een van haar taken was het leiden van de onderhandelingen met de Wereldbank en het Internationale Monetaire Fonds. In 2000 werd Grybauskaitė staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en in 2001 minister van Financiën in de (sociaaldemocratische) regering van Algirdas Brazauskas. Op 1 mei 2004 werd Litouwen lid van de Europese Unie en dezelfde dag nog werd Grybauskaitė Eurocommissaris.
Eurocommissaris
Grybauskaitė begon als commissaris voor Opvoeding en Cultuur, maar maakte al op 11 november 2004 de overstap naar de functie van commissaris voor Begrotingszaken.
In november 2005 kozen de lezers van het blad European Voice haar tot ‘Eurocommissaris van het jaar’. De reden was haar onvermoeibare ijveren voor een verschuiving van de EU-uitgaven naar sectoren die de concurrentie bevorderen, zoals onderzoek en ontwikkeling. Dat leek haar zinniger dan kritiekloos investeren in de landbouwsector, want daar gaat traditioneel het grootste deel van het EU-budget naartoe. In 2008 kreeg ze haar zin: voor het eerst was er een EU-begroting waarin de uitgaven voor economische groei en werkgelegenheid hoger waren dan die voor landbouw.
Ook al was ze vertrokken van Vilnius naar Brussel, Litouwen liet haar niet los. Regelmatig gaf ze ongezouten haar mening over de ontwikkelingen in haar vaderland. Zo kritiseerde ze nogal eens de regering van Gediminas Kirkilas (2006-2008), die naar haar idee veel te passief en afwachtend reageerde op de aanstormende financiële crisis.
Tot president gekozen
Op 26 februari 2009 stelde ze zich officieel kandidaat voor de presidentsverkiezingen. Ze had niet de steun van enige politieke partij en vroeg daar ook niet om. Wel kreeg ze, geheel ongevraagd, de steun van de christen-democraten. In haar campagne zette ze zich af tegen de gevestigde orde. Ze pleitte voor bescherming van de laagbetaalden, bestrijding van de bureaucratie en een andere verdeling van het investeringsbudget van de overheid.
Haar campagne had succes. Op 17 mei 2009 werd ze met grote meerderheid gekozen tot Litouwens zevende naoorlogse president na Vytautas Landsbergis, Algirdas Brazauskas, Valdas Adamkus, Rolandas Paksas, Artūras Paulauskas (interim-president na het afzetten van Paksas), en weer Valdas Adamkus. Ze is beëdigd op 12 juli 2009.
Grybauskaitė spreekt Litouws, Engels, Russisch, Frans en Pools; haar grote voorbeelden zijn Margaret Thatcher en Mahatma Gandhi. Ze heeft verklaard dat ze genoegen neemt met de helft van het normale salaris dat een president verdient (312.000 litas ofwel € 89.143).
Bron: voornamelijk Wikipedia, lemma ‘Dalia Grybauskaitė’.
Sijtze Reurich
 |
 |
 |
 |